Το έχουμε ζήσει σχεδόν όλοι οι γονείς! Το καλόβολο μωράκι μας που πήγαινε από αγκαλιά σε αγκαλιά ξαφνικά κλαίει σπαρακτικά όταν η μαμά ή ο μπαμπάς χάνονται από το οπτικό του πεδίο! Τι έχει συμβεί; Πιθανότατα το μωρό μας περνάει μια φάση όπου βιώνει το άγχος του αποχωρισμού. Τι είναι και γιατί συμβαίνει αυτό;

Όταν γεννιέται ένα μωρό δεν μπορεί ακόμη να αντιληφθεί ότι είναι ένα ξεχωριστό άτομο από τον φροντιστή του, τη μαμά και τον μπαμπά κατά κύριο λόγο, γι’ αυτό και πηγαίνει χωρίς αντίρρηση από αγκαλιά σε αγκαλιά! Μεγαλώνοντας όμως αρχίζει και δένεται συναισθηματικά με τους γονείς του ή/και με τον άνθρωπο που το φροντίζει μέσα στη μέρα, ενώ κάπου μεταξύ του 7^ου και 8^ου μήνα της ζωής του αντιλαμβάνεται κάτι συγκλονιστικό: τη μονιμότητα των αντικειμένων (και φυσικά των ανθρώπων). Καταλαβαίνει και θυμάται δηλαδή ότι κάτι ή κάποιος συνεχίζει να υπάρχει ακόμη κι όταν το ίδιο δεν το βλέπει! Τα δύο αυτά εξελικτικά βήματα σε συνδυασμό, η συναισθηματική προσκόλληση και η αντίληψη της μονιμότητας των αντικειμένων, γίνονται το έναυσμα για αυτό που οι ειδικοί ονομάζουν άγχος του αποχωρισμού.

Στην πράξη, όταν φεύγουμε από το οπτικό του πεδίο, το μωρό μας κλαίει απαρηγόρητο, ανεξάρτητα αν το έχουμε μόλις αφήσει στον παιδικό σταθμό ή στη γιαγιά ή αν το βάλαμε στην κούνια του για να πάμε στην τουαλέτα για μια στιγμή!

Tip: Το άγχος του αποχωρισμού μπορεί να εκδηλώνεται «κατά κύματα» καθώς αναπτύσσεται το μωρό μας. Εκεί που νομίζουμε ότι το έχει ξεπεράσει, μπορεί μερικές εβδομάδες ή μήνες μετά, να αρχίσει πάλι να δυσκολεύεται να μας αποχωριστεί.

Το κλάμα του αποχωρισμού

Τα μωρά κλαίνε συχνά αφού αυτός είναι ο μοναδικός τρόπος επικοινωνίας μαζί μας. Η νύστα, η πείνα, η λερωμένη πάνα, είναι κάποιοι βασικοί λόγοι που το μωρό μπορεί να κλαίει. Όταν ξέρουμε ότι το κλάμα του δεν οφείλεται σε κάτι από τα παραπάνω, τότε μπορούμε να υποθέσουμε ότι κλαίει επειδή φεύγουμε.

Η ένταση του κλάματος εξαρτάται από την προσωπικότητα του μωρού μας: άλλα μωράκια «σπαράζουν» κι άλλα απλά γκρινιάζουν. Επίσης, όταν το μωρό είναι κουρασμένο, μπορεί να αντιδρά πιο έντονα στην απουσία μας.

Tip: Εάν η κατάσταση μας προβληματίζει ή δεν μπορούμε να διαχειριστούμε το άγχος αποχωρισμού που βιώνει το μωρό μας καλό είναι να συζητήσουμε με τον παιδίατρο, ο οποίος θα μας βοηθήσει συναισθηματικά και πρακτικά.

Πώς μπορούμε να βοηθήσουμε το μωρό να διαχειριστεί το άγχος του αποχωρισμού

• Δημιουργούμε μία ρουτίνα αποχαιρετισμού: Τα μωρά νιώθουν πιο ήρεμα όταν η καθημερινότητά τους κινείται γύρω από μια ρουτίνα. Γι’ αυτό, όταν σκοπεύουμε να φύγουμε από το σπίτι για λίγο ή για περισσότερο, είναι καλό να υπάρχει μία διαδικασία που θα προϊδεάζει το μωρό για το τι θα ακολουθήσει. Μπορούμε να το πάρουμε αγκαλιά και να του μιλήσουμε τρυφερά, να το λικνίσουμε στην αγκαλιά μας, να του δώσουμε ένα φιλάκι και να το παροτρύνουμε να μας «χαιρετίσει».
• Δεν παρατείνουμε τον αποχωρισμό. Η ρουτίνα του αποχαιρετισμού είναι απαραίτητη, καλό είναι όμως να είναι σύντομη ώστε να μην παρατείνεται η αίσθηση της αγωνίας και του άγχους στο μωρό ή το νήπιο.
• Αποφεύγουμε να το «σκάμε» όταν το παιδί είναι απασχολημένο ή σε άλλο δωμάτιο. Αυτό είναι μεγάλο λάθος σύμφωνα με τους ειδικούς γιατί μπορεί να προκαλέσει ξαφνικό και έντονο άγχος στο παιδί.
• Ελέγχουμε τα δικά μας συναισθήματα. Πολλοί γονείς δεν μπορούν να διαχειριστούν το κλάμα του μωρού τους και κατακλύζονται από τύψεις επειδή πρέπει να φύγουν. Ακόμη κι αν δεν το δείξουμε οπτικά, το μωρό θα διαισθανθεί τη δική μας στεναχώρια και θα νιώσει ακόμη μεγαλύτερο άγχος. Αντίθετα, όταν είμαστε ψύχραιμοι και χαμογελαστοί όταν το αποχαιρετάμε, το μωρό καθησυχάζεται και ηρεμεί πιο γρήγορα.
• Κρατάμε στην άκρη κάποια παιχνίδια «έκτακτης ανάγκης»! Αν ξέρουμε ότι ένα παιχνίδι ή ένα τραγούδι στο cd αρέσει πολύ στο μωρό μας, τα δίνουμε στο μωρό την ώρα που φεύγουμε ώστε να αποσπαστεί πιο εύκολα η προσοχή του μετά την αναχώρησή μας και να σταματήσει πιο γρήγορα να κλαίει.